The power of NIMBY-ism, με μια «στάλα» Περιβαλλοντολογικής Ψυχολογίας.

Αναρτήθηκε από… Unknown

Την προηγούμενη εβδομάδα, το SKAI.gr πρόβαλλε μια εκπομπή/συζήτηση για την ενέργεια και το περιβάλλον. Προσωπικά δεν με ικανοποίησε. Μια συζήτηση καταλήγει συνήθως κάπου. Η συγκεκριμένη εκπομπή ήταν περισσότερο μια ανάπτυξη θέσεων, από πολιτικούς, και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και οργανισμών.

Εκείνο που είχε ενδιαφέρον (και για μένα προσωπικά) ήταν οι αντιδράσεις κάποιων προσώπων ή φορέων στην ανάπτυξη συγκεκριμένων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), το γνωστό φαινόμενο ΝΙΜΒΥ (Not In My Back Yard).

Για να δούμε όμως…. Τι είναι οι ΝΙΜΒΥς;

Με το φαινόμενο ΝΙΜΒΥ και τους ΝΙΜΒΥς, ασχολούμαι αρκετά χρόνια. Καταρχήν να διευκρινίσω ότι η οποιαδήποτε διαφωνία η αντίρρηση στην ανάπτυξη ενός έργου δεν κάνει κάποιον ΝΙΜΒΥ. Είναι δύσκολο για κάποιον που κατοικεί σε μια περιοχή εξαιρετικής ομορφιάς να μην είναι ενάντια σε ένα έργο που ίσως μετατρέψει/καταστρέψει ανεπανόρθωτα το τοπίο.

Σε κανέναν δε αρέσει να τον αποκαλούν ΝΙΜΒΥ. Επίσης κανένας NIMBY, δεν παραδέχεται ότι είναι ΝΙΜΒΥ. Πολλοί, αμφισβητούν μάλιστα ότι υφίσταται το ΝΙΜΒΥ-ism, ως φαινόμενο.

Από την εμπειρία μου και από πρόσφατες έρευνες που έχουν γίνει κυρίως στον τομέα της ανάπτυξης ΑΠΕ, (πολιτικούς, επιστήμονες, τεχνολόγους, και κατασκευαστές – για διευκόλυνση θα τους ονομάσω developers), το NIMBΥ-ism ως φαινόμενο, και ως ιδέα, υφίσταται και μάλιστα είναι πολύ αποτελεσματικό στην εδραίωση συγκεκριμένων απόψεων, κυρίως σε τοπικό επίπεδο.

Οι «σκληροπυρηνικοί» NIMBYs δεν είναι πολλοί. Συνήθως είναι 2- 5 τα πρόσωπα που αντιδρούν έντονα στην ανάπτυξη ενός έργου σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Όμως αυτά τα λίγα άτομα μπορούν να διαμορφώσουν απόψεις και να δεσμεύσουν μια τοπική κοινωνια σε ένα συγκεκριμενο σκοπο.

Παρόλο που οι developers δεν χρησιμοποιούν, συνήθως, τον όρο NIMBY για να περιγράψουν άτομα, είναι φανερό ότι ξεκινούν έχοντας ήδη κάνει κάποιες υποθέσεις, π.χ. ότι οι κάτοικοι θα είναι γενικώς αντίθετοι στην ανάπτυξη ΑΠΕ στην περιοχή τους. Έτσι λοιπόν, προετοιμάζονται - βρίσκονται σε μια κατάσταση συνεχούς αναμονής - για κάποιο επεισόδιο/αντίδραση που θα επηρεάσει και θα καταστήσει δύσκολη και εξαιρετικά χρονοβόρα την πραγματοποίηση του έργου.

Οι υποθέσεις αυτές είναι τις περισσότερες φορές λανθασμένες. Αυτό γιατί οι άνθρωποι δεν ειναι συνήθως αντίθετοι στην ανάπτυξη των ΑΠΕ στην περιοχη τους, αλλα στον τροπο με τον οποίο πραγματοποιείται ένα συγκεκριμένο έργο.

Δικαιολογημένα, οι κάτοικοι θέλουν να έχουν όλες τις πληροφορίες σχετικά με το έργο στην περιοχή τους, και θέλουν αυτές τις πληροφορίες άμεσα. Οι developers αντίθετα, πιστεύουν ότι αν αρχίσουν την ανάπτυξη του έργου γρήγορα, θα περιορίσουν την δυναμική των αντιδράσεων.

Η μέχρι τώρα εμπειρία έχει αποδείξει το αντίθετο.

Είναι αναγκαίο και σημαντικό πριν την ανάπτυξη ενός έργου να υπάρχει μια περίοδος ενημέρωσης και διαβούλευσης με τους κατοίκους. Ο πιο δημοφιλής τρόπος ενημέρωσης του κοινού, που όμως εγκαταλείπεται σταδιακά, είναι οι δημόσιες συνεδριάσεις. Παρόλα τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν, οι δημόσιες συνεδριάσεις πολλές φορές προκαλούν το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, γιατί προσφέρονται πολύ εύκολα ως χώρος για τους ΝΙΜΒΥς να αναλάβουν δράση, και να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη.

Ίσως ο καταλληλότερος τρόπος να προωθηθεί με επιτυχία ένα έργο ΑΠΕ είναι μια οργανωμένη δημόσια έκθεση/παρουσίαση του έργου όπου η επικοινωνία με τους κατοίκους είναι πιο άμεση και δίνεται η ευκαιρία στον καθένα να εκφράσει τον προβληματισμό του και να πάρει απάντηση στα ερωτήματα και τις απορίες που τυχόν έχει. Μπορεί να φαίνεται ως μια χρονοβόρα διαδικασία, αλλά είναι εποικοδομητική, χρήσιμη και για τις δυο πλευρές και περιορίζει στο ελάχιστο το φαινόμενο του nimby-ism.

Βέβαια η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και δεν υπάρχει «μαγική» συνταγή. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την επιτυχημένη ανάπτυξη ΑΠΕ σε μια περιοχή είναι η επιλογή της κατάλληλης για της συνθήκες και την περιοχή ΑΠΕ, η ένταξη όλων των εμπλεκόμενων στο σχεδιασμό, και φυσικά ο σεβασμός προς το περιβάλλον.

Αθηνά Δράκου

Image Credit: Steve Rustad

Επιστροφή στην αρχική σελίδα