Το νόημα της ζωής, η αβεβαιότητα και τα μαθηματικά, σε μια υπέροχη ιστορία

Αναρτήθηκε από… Unknown

Όταν ήμουν μαθήτρια φοβόμουν τα μαθηματικά. Οι επιδόσεις μου ήταν μάλλον μέτριες προς το κακό. Ο φόβος των μαθηματικών διήρκησε αρκετά χρόνια. Όταν αργότερα στο πανεπιστήμιο, οι σπουδές μου απαιτούσαν να ξέρω και να χρησιμοποιώ μαθηματικά, - όχι τίποτα σπουδαίο – ο φόβος επανήλθε. Αλλά οι επιλογές που είχα ήταν ελάχιστες. Δυο για την ακρίβεια. Η τα παρατώ ή «σκάσε και κολύμπα» που λένε στο χωριό μου. Κολύμπησα λοιπόν και, ώ του θαύματος, ανακάλυψα δυο πολύ σημαντικά πράγματα.

Πρώτον, ότι έπασχα από την νόσο του «κακού καθηγητή». Αν είσαι τυχερός, - εξαρτάται από το πόσους κακούς καθηγητές είχες στο σχολείο - η νόσος δεν έχει σοβαρές παρενέργειες. Εγώ ήμουν μάλλον άτυχη. Μόνο έναν καλό καθηγητή μαθηματικών θυμάμαι από τα χρόνια τα μαθητικά, στην Άλγεβρα, στην 1η Γυμνάσιου. Από κει και πέρα η μια τραγωδία διαδεχόταν την άλλη και έτσι όταν τέλειωσα το σχολείο, θεωρούσα ότι αυτοί που αγαπούν τα μαθηματικά, είναι ένα περίεργο είδος Homo Sapiens, με ένα ειδικό τύπο εγκέφαλου, που απλά, εγώ δεν διέθετα.

Δεύτερον, και πιο σημαντικό, ανακάλυψα ότι τελικά τα μαθηματικά δεν είναι όσο τρομακτικά νόμιζα. Απεναντίας, όσο περισσότερα βιβλία για τα μαθηματικά διάβαζα, τόσο περισσότερο γοητευόμουν από αυτήν την υπέροχη «γλώσσα» αλλά και από τους ιδίους τους μαθηματικούς, που κατάφερναν – πέρα από εθνικότητες, γλώσσες, θρησκείες – να επικοινωνούν, να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον, να συνεργάζονται, να γίνονται φίλοι.

Eνα τέτοιο καταπληκτικό βιβλίο, διάβασα πρόσφατα. «A Certain Ambiguity» είναι μια μαθηματική νουβέλα, όπως την χαρακτηρίζουν οι συγγραφείς Gaurav Suri και Hartosh Singh Bal. Είναι μια ιστορία για την αναζήτηση της αλήθειας, για την βεβαιότητα των φιλοσοφικών και μαθηματικών ιδεών, εμπλεκόμενη με την ιστορία μιας οικογένειας μαθηματικών.

Κύριο πρόσωπο της ιστορίας ο μαθηματικός παππούς, που μεταδίδει πριν πεθάνει στην Ινδία, με εκπληκτικό τρόπο την αγάπη του για τα μαθηματικά, στον εγγονό του. Ύστερα από χρόνια, ο εγγονός, φοιτητής πια στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ανακαλύπτει ότι ο άθεος παππούς του είχε φυλακιστεί με την κατηγορία της βλασφημίας στο New Jersey to 1919.

Αυτή η αποκάλυψη, αναστατώνει τον ήδη προβληματισμένο για το μέλλον του εγγονό. Ενώ βρίσκεται στο τελευταίο χρόνο των σπουδών του στα οικονομικά, γνωρίζει έναν χαρισματικό καθηγητή μαθηματικών, αποφασίζει να παρακολουθήσει το μάθημα του, και η από καιρό χαμένη αγάπη του για τα μαθηματικά ξανάρχεται στην επιφάνεια. Την ιδία περίοδο ανακαλύπτει και διαβάζει τα αρχεία της δικαστικής έρευνας για τον παππού του.

Πηγαίνοντας από το παρελθόν στο παρόν, η ιστορία ξεδιπλώνεται πολύ όμορφα, ενώ παρακολουθούμε τους χαρακτήρες να προσπαθούν να ανακαλύψουν, με πάθος, την αλήθεια, και το νόημα της ζωής, τους βλέπουμε αρχικά να απελπίζονται, σταδιακά να αποδέχονται την αβεβαιότητα και τελικά να μεταβάλλονται. Οι διάλογοι του παππού/μαθηματικού με τον δικαστή Taylor, με θέμα την βεβαιότητα και την αλήθεια είναι γοητευτικοί. Ο άθεος παππούς προσπαθεί να διδάξει στον προοδευτικό αλλά έντονα πιστό στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις δικαστή, τις απαρχές της μαθηματικής φιλοσοφίας, ξεκινώντας από τον Ευκλείδη και προχωρώντας σε πιο περίπλοκα θέματα της μαθηματικής σκέψης, όπως αυτά του Cantor και Gödel (set theory, Continuum Hypothesis) και ακόμη μέχρι την θεωρία της σχετικότητας του Einstein.

Γενικά, το βιβλίο είναι περίφημο. Με μόνη εξαίρεση τον δικαστή Taylor, που είναι μάλλον υπερβολικά τέλειος για να είναι αληθινός, οι υπόλοιποι χαρακτήρες της ιστορίας, οι συμφοιτητές και καθηγητής του εγγονού είναι αρκετά πραγματικοί , ενώ οι αγωνίες τους και οι προβληματισμοί τους αποτυπώνονται με πολύ όμορφο και περιγραφικό τρόπο.
Παρ’ όλο που η παρουσίαση και περιγραφή των διαφόρων μαθηματικών θεωριών είναι αρκετά κατανοητή για όποιον θέλει να καταλάβει τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας της επιστήμης και των μαθηματικών, μια σχετική γνώση των βασικών αρχών της γεωμετρίας τουλάχιστον, θα έλεγα ότι απαιτείται.

Δεν είμαι σίγουρη αν το βιβλίο έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά. Αλλά το συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όσους αγαπούν τα μαθηματικά ή σε όλους όσους επιθυμούν να καταλάβουν μερικές βασικές και γοητευτικές μαθηματικές ιδέες. Πιστεύω ότι το βιβλίο θα ικανοποιήσει ακόμη και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες, θα έλεγα ακόμη….. και τους πάσχοντες από την νόσο των κακών καθηγητών.

Από το ATHENA


Επιστροφή στην αρχική σελίδα