ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ - Ο οραματιστής και ιδρυτής της λουτρόπολης των Καμένων Βούρλων

Επιστολή αναγνώστη

Ο Γεράσιμος Βασιλειάδης ως όνομα ,από τότε που ερχόμουν μικρός στα Καμ.Βούρλα , μου προκαλούσε  περιέργεια και  θαυμασμό και πάντοτε ήθελα να μάθω περισσότερα γι΄ αυτόν .Όμως  οι ντόπιοι δεν ήταν  σε θέση  να δώσουν  αρκετές πληροφορίες  δυσκολία που ξεπεράστηκε με το  Ιντερνετ  από το οποίο μπορείς να μάθεις πλέον πληθώρα πληροφοριών.

Έτσι έμαθα τα εξής: 

1) Ο Γεράσιμος Βασ. Βασιλειάδης ήταν  γιος του στρατιωτικού Βασιλείου Π. Βασιλειάδη και της Ιφιγένειας Ξαβερίου Λάνδερερ (†1926) και  γεννήθηκε στην Αθήνα το 1888. Σπούδασε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου. Υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό από το 1903 μέχρι το 1928. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους ως υποπλοίαρχος στο θωρηκτό «Αβέρωφ» και το 1916 προσχώρησε στην Εθνική Άμυνα. Παραιτήθηκε το 1920 και επανήλθε το 1922 ως κυβερνήτης του θωρηκτού «Λήμνος». Στη συνέχεια υπηρέτησε ως υπασπιστής του Προέδρου της Δημοκρατίας ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη (1923-1925) και ως ναυτικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο (Οκτώβριος 1925-Ιούνιος 1927). Το 1928 αποστρατεύθηκε με το βαθμό του πλοιάρχου και πολιτεύθηκε, όπως ο πατέρας του στην περιφέρεια Λοκρίδας. Έλαβε μέρος στις εκλογές του 1928 και εξελέγη με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Επανεξελέγη βουλευτής του ίδιου κόμματος στην περιφέρεια Φθιώτιδας-Φωκίδας το 1932, 1936, 1946 και 1950. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών και Αεροπορίας στην κυβέρνηση Βενιζέλου (1932), υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας στην κυβέρνηση Καΐρου (1944), υπουργός Ναυτικών στις κυβερνήσεις Θ.Σοφούλη και Αλ.Διομήδη (1949-1950) και υπουργός Τύπου στην κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου (1950). Μετείχε στο Συνέδριο του Λιβάνου (1944), στο Συμμαχικό Συνέδριο Εμπορικής Ναυτιλίας στο Λονδίνο (1944) και στο Συνέδριο Πανευρώπης στη Χάγη το 1951.

Παντρεύτηκε την Ελένη Γ. Λεβίδη το 1917 και το 1918 απέκτησε ένα γιό, τον Γεώργιο, δικηγόρο και εκδότη της εφημερίδας Express.

2) Ο πατέρας του  Βασίλειος Π. Βασιλειάδης (1842-1909)  ήταν Αξιωματικός του Πεζικού, το 1868 βρισκόταν στο Παρίσι για μετεκπαίδευση και το 1871 υπηρετούσε στο πρώτο σύνταγμα των Ζουάβων. Το 1891 είχε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη, ενώ στη συνέχεια πολιτεύθηκε στην εκλογική περιφέρεια της Λοκρίδας. Διετέλεσε βουλευτής τις περιόδους 1895-1898, 1899-1902 και 1906-1910. Τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και ξένα παράσημα, μεταξύ των οποίων με τον Αργυρό και Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος, το Σταυρό των Ταξιαρχών και τη γαλλική Legion d` Honneur. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1909.

3)Η μητέρα του Ιφιγένεια Λάνδερερ ήταν η μια από τις δυο κόρες του[.....]     

 Ξαβερίου Λάνδερερ του πρώτου καθηγητής της Χημείας στην Ελλάδα. Η άλλη κόρη του ήταν η Αμαλία σύζυγος Μιχαήλ Αβέρωφ.του  πρώτου  Αβέρωφ.

Ειδικότερα :

Ο  παππούς του Γ.Βασιλειάδη  Ξαβέριος Λάνδερερ γεννήθηκε σε προάστιο του Μονάχου της Βαυαρίας το 1809, σπούδασε φυσικές επιστήμες και ιατρική στο εκεί Πανεπιστήμιο και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας. Στην Ελλάδα τον έστειλε νεότατο, το 1833, ο Βασιλεύς Λουδοβίκος για να υπηρετήσει τον γιό του Βασιλέα  Όθωνα, στο Ναύπλιο, ως αρχιφαρμακοποιός του. Στρατιωτικός φαρμα-κοποιός αρχικά, διορίσθηκε, μόλις ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο Αθηνών, έκτακτος καθηγητής του για τα μαθήματα της Γενικής Χημείας και της Πειραματικής Φυσικής (14 Απριλίου 1837) και σε λίγο τακτικός καθηγητής της ίδιας έδρας (11 Ιανουαρίου 1838).

Μετά τα γεγονότα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, απολύθηκε ως αλλοδαπός, σε εφαρμογή του σχετικού γενικού μέτρου, για να αναδιοριστεί σε λίγο (12 Σεπτεμβρίου 1844), ως τακτικός καθηγητής της Φαρμακευτικής Χημείας, της Συνταγολογίας και της Βοτανικής, και να συνεχίσει διδάσκοντας, έκτοτε, με εξαιρετικό ζήλο, επί ολόκληρη 25ετία. Στις 17 Ιανουαρίου 1869 λόγοι υγείας τον ανάγκασαν να παραιτηθεί, αλλά στις 26 Ιουνίου 1875 διορίσθηκε  εκ νέου ως επίτιμος πια καθηγητής.

Επιστήμων εμβριθείς και πολυπράγμων, ερευνητής ακούραστος, διδάσκαλος ευφραδής και απολαυστικός, πρόσφερε και σαν πνευματικός άνθρωπος και σαν κοινωνικός παράγων πολύτιμες υπηρεσίες στον τόπο μας, τον πρωτόγονο ακόμη τότε και καθυστερημένο. Τον αγάπησε, του αφοσιώθηκε και έγινες ένας αληθινός Έλληνας. Κοντά στις άλλες πολύτιμες υπηρεσίες του για τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του κράτους της εποχής εκείνης, στις οποίες ανταποκρίθηκε, του ανήκει η τιμή να είναι ο πρώτος που δίδαξε επί πανεπιστημιακού επιπέδου, τη χημεία στην Ελλάδα. Χημικός, φαρμα-κοποιός και ιατρός συγχρόνως, προσέτρεχε και βοηθούσε πρόθυμα και ακούραστα όπου ζητούσαν τη συνδρομή του.

Διατέλεσε μέλος του Ιατροσυνεδρίου για πολλά χρόνια, άμισθος καθηγητής της Χημικής Τεχνολογίας στο σχολείο των Τεχνών (1833 – 1868), συνεργάσθηκε στην ίδρυση του Οφθαλμιατρείου και το βοήθησε στη λειτουργία του, οργάνωσε τις ολυμπιακές εκθέσεις και δούλεψε αποτελεσματικά και για πολλούς ακόμη ελληνικούς και ξένους επιστημονικούς οργανισμούς και ιδρύματα. Παντού και πάντοτε έτοιμος για όλα. Ιδιαίτερα μνημονεύεται η με αυτοθυσία προσωπική του συμβολή στην καταστολή της πανώλης, που κτύπησε τον Πόρο το 1837.

Τα μαθήματά του, πριν κτισθεί το Πανεπιστήμιο, γίνονταν στο Βασιλικό Φαρμακείο, στη γωνία των δρόμων Ακαδημίας και Κηφισίας (στο κτίριο που μεταγενέστερα χρησιμοποιήθηκε ως υπουργείο Στρατιωτικών) και τα παρακολου-θούσαν, εκτός από τους φοιτητές, και πολλοί ιδιώται ακροαταί.

Στο στρατιωτικό φαρμακείο στεγαζόταν επίσης και το προσωπικό του μικρό χημικό εργαστήριο, που είχε δημιουργήσει με δικές του δαπάνες. Ο Λάνδερερ έφθανε στην αίθουσα του μαθήματος με παραγεμισμένες τις τσέπες της φαρδιάς ρεντιγκότας του από χημικά σκεύη και ουσίες, για τα πειράματα που σε λίγο θα παρουσίαζε. Τα σπασμένα ελληνικά του δεν χαλούσαν την πηγαία ευφράδεια και μάλιστα με τους ιδιωματισμούς τους, προκαλούσαν ακόμη μεγαλύτερο το ενδιαφέρον.

Αργότερα, όταν χτίσθηκε το Πανεπιστήμιο, το υποτυπώδες χημείο του, που εν τω μεταξύ ενισχυόταν και από το κράτος, με ετήσια επιχορήγηση 600 δραχμών, μεταφέρθηκε σε δωμάτιο της βορεινής πλευράς του, ενώ τα μαθήματα διδάσκονταν στην αίθουσα της Φιλοσοφικής Σχολής.

Η αγάπη του για την επιστήμη του και το ακούραστο ενδιαφέρον του για τη νέα του πατρίδα, εκδηλωνόταν και με το ερευνητικό του έργο για τον φυσικό της πλούτο, το οποίο υπήρξε αξιόλογο, μάλιστα όταν κριθεί υπό τις δύσκολες συνθήκες και τα πενιχρά μέσα της εποχής. Ασχολήθηκε κυρίως με τα ιαματικά μας νερά και δημοσίευσε σχετικές μελέτες που περιγράφουν τη σύστασή τους, την ωφελιμότητά τους και τη θεραπευτική τους εφαρμογή. Έγραψε για τα νερά της Μήλου, της Κύθνου, της Υπάτης, της Αιδηψού, των Θερμοπυλών και των Μεθάνων. Και άλλα θέματα ερεύνησε και πολλά γι’ αυτά δημοσίευσε, σε ελληνικά και σε ξένα ειδικά περιοδικά. Ακούραστος επίσης συλλέκτης, απέκτησε πλούσια βιβλιοθήκη και κατάρτισε συλλογές φαρμακογνωστικές και ορυκτολογικές.

Πολυγραφότατος, εξέδωσε πολλά διδακτικά βιβλία που υπήρξαν πολύτιμα στην εποχή τους για τους φοιτητές του και τον άλλο κόσμο και είναι από τα πρώτα του χημικού κλάδου. Η δουλειά του αυτή ήταν δύσκολη και κουραστική για εκείνον, αφού οι γνώσεις του της ελληνικής υστερούσαν. Και όμως κατόρθωνε να ξεπερνά το εμπόδιο αυτό με επιτυχία. Στα συγγράμματά του περιλαμβάνονται: Αναλυτική Χημεία (1842), Χημεία (ανόργανος 1840, οργανική 1842), Οδηγίαι προς παρασκευήν Χημικών και Φαρμακευτικών σκευασμάτων (1857), Εγχειρίδιον Ζωολογίας (1844), Εγχειρίδιον Συνταγολογίας (1845), Εγχειρίδιον Τοξικολογίας (1843) κ.ά.

Ο Ξ. Λάνδερερ, που έφθασε στον τόπο μας μόλις 24 χρονών, που πολύ εργάσθηκε γι’ αυτόν κι πέρασε ολόκληρη τη ζωή του στην αγαπημένη του Αθήνα και που τόσο αγαπήθηκε και θαυμάστηκε από όλους τους Έλληνες, πέθανε* στις 7 Ιουλίου του 1885.

O πεθερός του  Γ.Βασιλειάδη  Γεώργιος Λεβίδης, γιός του Δημητρίου Λεβίδη (1808-1893) και της Αικατερίνης Γεωργαντά (†1905), γεννήθηκε στην Αθήνα το 1857. Σπούδασε Νομικά και υπηρέτησε ως διπλωματικός υπάλληλος στο υπουργείο Εξωτερικών στις παρακάτω θέσεις: γραμματέας στο προξενείο Χανίων (Μάιος 1882), στην Αλεξάνδρεια -υπό τις διαταγές του Δ.Στεφάνου αντιπροσώπου της κυβέρνησης στη Διεθνή Επιτροπή Αποζημιώσεων (Φεβρ.1883). Στις 3/10/1883 μετατέθηκε στο γενικό προξενείο Ιωαννίνων, στις 27/4/1884 στο προξενείο Θεσσαλονίκης, στις 16/11/1884 στη Φιλιππούπολη και στις 19/3/1886 διορίστηκε Β΄ γραμματέας στην ελληνική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη. Στις 14/11/1890 διορίστηκε Α΄ γραμματέας στην πρεσβεία στην Πετρούπολη και το 1891 διετέλεσε για μερικούς μήνες προσωρινός επιτετραμμένος στην πρεσβεία στη Μαδρίτη. Το 1893 υπηρετούσε στο υπουργείο στην Αθήνα ενώ στις 2/7/1894 έγινε δεκτή η παραίτησή του. Αδέλφια του ο βουλευτής και υπουργός Νικόλαος Δ. Λεβίδης (πρωτότοκος), ο Στέφανος, ο Μιχαήλ, ο Κωνσταντίνος και η Ελένη που πέθανε το 1881. Ο Γεώργιος Λεβίδης παντρεύτηκε το 1894 την Καλλιόπη  κόρη του Αλεξάνδρου Τραπάντζαλη (1824-1869) από τη Σμύρνη, εγκατεστημένου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου  και απέκτησε μαζί της δύο παιδιά: τον Αλέκο και την Ελένη.

            Όλα αυτά τα κουραστικά για  ορισμένους αναγνώστες  του συγκεκριμένου άρθρου  τα αναφέρω για να γνωρίσουμε οι  Καμενοβουρλιώτες  την καταγωγή και την  μόρφωση  του και πόσο τυχεροί ήμασταν που ένας άνθρωπος με τέτοιες προδιαγραφές ασχολήθηκε με τον τόπο μας. Πιστεύω ότι  σημαντικός παράγων στην ενασχόλησή του αυτή ήταν και η ειδίκευση του παππού του στις  ιαματικές πληγές της Ελλάδας. Και μπορεί μεν οι επενδύσεις  που έκανε στον τόπο μας   να αποσκοπούσαν  στην επίτευξη κέρδους , πλην όμως  αυτές  έδρασαν  καθοριστικά στο μέλλον μας.

             Ποιος πιστεύει ότι, αν δεν ήταν αυτός, κάποιος άλλος από τους ντόπιους θα μπορούσε να πραγματοποιήσει το έργο του; Και αυτό το ρωτάω γιατί , σε γενομένη συζήτηση, άκουσα από ντόπιο να τον χαρακτηρίζει « αποικιοκράτη» και ότι αν δεν ήταν αυτός κάποιοι  άλλοι από  τους κατοίκους  της Καρυάς θα το έκαναν στην θέση του. Τι μπορεί να ακούσει κανείς;

               Ποιός θα μπορούσε, αντί γι΄ αυτόν, να προσλάβει τις δεκαετίες του 1920 και 1930 τον  σπουδαίο αρχιτέκτονα  Γεράσιμο Μολφέση, να επιλέξει τον αρχιτεκ-τονικό ρυθμό BAUHΑUS και να κατασκευάσει το σύμπλεγμα των κτηρίων ,το ξενοδοχείο «ΡΑΔΙΟΝ», το ξενοδοχείο «Θρόνιο» και το υδροθεραπευτήριο «Ασκληπιός» που αποτέλεσαν τον πυρήνα της λουτρόπολης  των Καμ.Βούρλων. Είναι αυτός που οραματίστηκε και ίδρυσε την λουτρόπολη των Καμ,Βούρλων. Βέβαια  για την πραγματοποίηση των εγκαταστάσεων χρησιμοποίησε εκτός από δικά του διαθέσιμα και δάνεια από Τράπεζες οι οποίες του τα χορήγησαν επειδή ακριβώς ήταν αξιόπιστος. Ήταν όμως  άτυχος γιατί δεν πρόλαβε να απολαύσει τους καρπούς των κόπων του αφού  μέχρι το 1940 το μεν ξενοδοχείο « ΡΑΔΙΟΝ» είχε λειτουργήσει μόνο 10 χρόνια (ολοκληρώθηκε το 1930) το δε ξενοδοχείο «Θρόνιο» και το υδροθεραπευτήριο «Ασκληπιός»  είχαν μόλις ανεγερθεί (1937-1938) . Έτσι το 1940 λόγω του πολέμου και αρχικά της μετατροπής των παραπάνω ξενοδοχείων  σε νοσοκομεία  και εν συνεχεία της λεηλατήσεως τους  η εταιρεία που σύστησε με την επωνυμία  «ΡΑΔΙΟΠΗΓΕΣ ΚΑΜ.ΒΟΥΡΛΩΝ Α.Ε.» πτώχευσε. Όμως οι παραπάνω εγκαταστάσεις - μαζί  με το μεταγενέστερο ξενοδοχείο Γαλήνη – παρέμειναν προς όφελος του τόπου και έδωσαν  την δυνατότητα στην λουτρόπολη των Καμ.Βούρλων να συνδέσει το όνομά της με τα ιαματικά λουτρά της νέας μεσοαστικής τάξης της δεκαετίας του 60 και να είναι μία από τις τέσσερεις λουτροπόλεις που άνθησαν τον 20^ον αιώνα και ήταν κτισμένες σε αρχαίες ιαματικές πηγές όπως τα Μέθανα, η Αιδηψός και το Λουτράκι.

Επομένως οφείλουμε πολλά στον Γεράσιμο Βασιλειάδη και  ορθά έχει δοθεί το όνομά του στην παραλιακή οδό των Καμ.Βούρλων.

                                                       ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ