5 δίαιτες της μόδας στο μικροσκόπιο

Ρεπορτάζ: Ρούλα Τσουλέα

Η μία προτείνει λαχανόσουπα για να «καούν» τα περιττά λίπη. Η άλλη να καταναλώνονται όλα τα τρόφιμα ωμά. Η τρίτη, παντζάρια τρεις φορές την ημέρα. Και κάποια άλλη, διατροφή αναλόγως με την ομάδα αίματος. Οι δίαιτες που υπόσχονται ταχύ αδυνάτισμα και άριστη υγεία αυξάνονται διαρκώς και γίνονται ολοένα πιο παράξενες. Μπορούν, όμως, να πραγματοποιήσουν όσα υπόσχονται;

«Το πρόβλημα με τις δίαιτες της μόδας είναι ότι δεν ευνοούν το μακροχρόνιο αδυνάτισμα ενώ ορισμένες είναι τόσο στερητικές ώστε μπορεί να υπονομεύσουν την υγεία, αντί να την βελτιώσουν», λέει ο κ. Αντώνης Ζαμπέλας, αναπληρωτής καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.

«Βραχυπρόθεσμα, οι περισσότερες από αυτές μπορεί να έχουν κάποιο αποτέλεσμα αλλά, επειδή είναι μονότονες και όχι ισορροπημένες, πολύ δύσκολα θα μπορέσει κανείς να τις ακολουθήσει για καιρό _ κάτι που ούτως ή άλλως δεν συνιστάται, διότι τότε αυξάνονται ακόμη περισσότερο οι κίνδυνοι για την υγεία.
»Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει πως η πλειονότητα των ανθρώπων που ακολουθούν δίαιτες της μόδας επιστρέφουν σύντομα στο αρχικό τους βάρος μόλις τις διακόψουν, ενώ αρκετοί παίρνουν και κάποια κιλά παραπάνω, με συνέπεια να ξανακάνουν κάποια στιγμή δίαιτα με τα ίδια αποτελέσματα. Ωστόσο, είναι πλέον ευρέως αποδεκτό και επιστημονικώς τεκμηριωμένο πως οι αλλεπάλληλες αυξομειώσεις του σωματικού βάρους είναι πολύ πιο επιζήμιες για τον οργανισμό από το να διατηρεί κανείς σταθερό για πάντα το περιττό βάρος του».

Όπως επισημαίνει ο κ. Ζαμπέλας, μαγικές λύσεις για γρήγορο και μόνιμο αδυνάτισμα δεν υπάρχουν. «Η σωστή δίαιτα προϋποθέτει υπομονή, προσπάθεια, μόνιμη αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, περισσότερη κίνηση και _ πάνω απ' όλα _ ισορροπία στη διατροφή», τονίζει.

«Πρέπει να καταναλώνονται τρόφιμα από όλες τις ομάδες, αλλά στις σωστές αναλογίες. Και το μεγαλύτερο μερίδιο σε μια ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή δεν έχουν οι πρωτεϊνες, όπως το κρέας, ούτε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο σαν κι αυτά που προτείνονται σε διάφορες δίαιτες, αλλά τα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά, όπως το μαύρο ψωμί, τα δημητριακά ολικής αλέσεως για πρωινό, τα μακαρόνια, οι πατάτες κ.ά.».
Ο κ. Ζαμπέλας δίνει την ετυμηγορία του για πέντε από τις δίαιτες της μόδας, οι οποίες κάνουν θραύση σε Ευρώπη και Αμερική.

Δίαιτα των ομάδων αίματος
Είναι μία δίαιτα που συνδυάζει τη διατροφή με την ιστορία του ανθρώπου, σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα «Ιντεπέντεντ». Η φιλοσοφία της είναι ότι αναλόγως με την ομάδα αίματος που έχει κανείς, έλκει την καταγωγή του από αγρότες, κυνηγούς κ.τ.λ. και αντιστοίχως πρέπει να τρέφεται.
Έτσι, όσοι έχουν ομάδα αίματος Α είναι απόγονοι αγροτών και ως εκ τούτου πρέπει να είναι χορτοφάγοι (συνιστώνται επίσης διαλογισμός και ήπια άσκηση). Όσοι έχουν ομάδα αίματος Β κατάγονται από νομάδες, συνεπώς χρειάζονται κόκκινο κρέας και ψάρια. Όσοι έχουν ομάδα αίματος 0 κατάγονται από κυνηγούς και έτσι χρειάζονται άφθονες ζωικές πρωτεΐνες (λ.χ. κρέας) με λίγους υδατάνθρακες (λ.χ. ψωμί) και βεβαίως να γυμνάζονται έντονα.
Οι πιο τυχεροί απ' όλους είναι της ομάδας αίματος ΑΒ και μπορούν να τρώνε ό,τι και οι αγρότες και οι νομάδες – την ίδια στιγμή, όμως, είναι και άτυχοι, όμως, διότι πρέπει να αποφεύγουν πίκλες και τουρσιά αφού είναι ευάλωτοι στον καρκίνο του στομάχου.
Η συγκεκριμένη δίαιτα περιγράφεται από τους θιασώτες της ως «ένα από τα δέκα σημαντικότερα βιβλία υγείας του τελευταίου αιώνα» και οι συγγραφείς της διαθέτουν χιλιάδες μαρτυρίες από ανθρώπους που άλλαξαν τη ζωή τους με τη βοήθειά της (υποστηρίζουν, λ.χ., πως, πέρα από το ότι αδυνάτισαν, κατόρθωσαν με τη βοήθειά της να απαλλαγούν από τις τροφικές αλλεργίες και τα πεπτικά προβλήματα που τους καταδυνάστευαν).
Η γνώμη του ειδικού
«Αν και η δίαιτα συνιστά άπαχες πηγές πρωτεϊνών και όσα λαχανικά θέλει κανείς, από τη στιγμή που περιορίζει ή αποκλείει ορισμένες ομάδες τροφίμων αναλόγως με την ομάδα αίματος δεν είναι ισορροπημένη», τονίζει ο κ. Ζαμπέλας.
«Αν την ακολουθήσει κανείς για μικρό χρονικό διάστημα, έως μία εβδομάδα, δεν θα έχει πρόβλημα, αλλά η μακροχρόνια υιοθέτησή της πιθανώς θα επιφέρει βλάβες στην υγεία _ όσοι λ.χ. πρέπει να τρώνε πολύ κρέας, θα προσλαμβάνουν πολύ περισσότερα κεκορεσμένα λίπη και χοληστερόλη απ' όσα πρέπει, τα οποία ως γνωστόν είναι επιζήμια για την καρδιαγγειακή υγεία. Ας σημειωθεί επίσης ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να την υποστηρίζουν».

Η δίαιτα των ωμών τροφίμων
Όπως υπονοεί η ονομασία της, συνιστά να καταναλώνονται τα τρόφιμα ωμά. Ποια τρόφιμα; Η βάση της είναι χορτοφαγική (φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καρύδια και άλλοι ξηροί καρποί, φασόλια, όσπρια, δημητριακά, αποξηραμένα φρούτα, ανεπεξέργαστα ή οργανικής καλλιέργειας τρόφιμα, φρέσκοι χυμοί), αλλά αν θέλει κανείς μπορεί να φάει και ωμό κρέας ή ψάρι. Γιατί πρέπει να τρώει κανείς τα πάντα ωμά; Διότι τα ωμά τρόφιμα πιστεύεται πως περιέχουν βασικά ένζυμα, που καταστρέφονται με το μαγείρεμα.
Η δίαιτα αυτή πρωτοέγινε γνωστή την δεκαετία του '75 αλλά τελευταία ήρθε πάλι στο προσκήνιο χάρη (και) στη βοήθεια διασήμων προσώπων που λένε πως την ακολουθούν (στους θιασώτες της συμπεριλαμβάνονται οι αμερικανοί ηθοποιοί Συλβέστερ Σταλόνε, Ντέμι Μουρ και Ντάρυλ Χάνα, καθώς και η σχεδιάστρια Ντόνα Καράν).
Η γνώμη του ειδικού
«Αν και περιέχει ελάχιστα κεκορεσμένα λίπη, λίγη αλάτι, πολύ κάλιο και άφθονες φυτικές ίνες, δεν μπορεί να θεωρηθεί σωστή ούτε ισορροπημένη δίαιτα», λέει ο κ. Ζαμπέλας. «Φαντάζομαι ότι όποιος την ακολουθήσει θα αδυνατίσει, διότι αυτομάτως θα τρώει πολύ λίγο, αλλά ταυτοχρόνως θα στερεί από τον οργανισμό του πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως οι πρωτεΐνες που έχει το κρέας και τα ψάρια (δεν ξέρω πολλούς που να τους αρέσουν οι ωμές μπριζόλες ή η ωμή τσιπούρα), τα λίπη που είναι απαραίτητα σε μικρές ποσότητες, ακόμα και τα συστατικά που έχει το ρύζι ή οι φακές _ ποιος άραγε έχει την υπομονή να τα μουλιάζει με τις μέρες για να μαλακώσουν να τα φάει; Είναι ένα πολύ αυστηρό πρόγραμμα, το οποίο αποκλείει πάρα πολλά τρόφιμα από τη διατροφή και θρεπτικώς δείχνει ανεπαρκές για τον περισσότερο κόσμο».

Η δίαιτα Χάμπτονς
Είναι η νέα μόδα της χρονιάς και θεωρείται παραλλαγή της γνωστής δίαιτας Άτκινς. Στην πραγματικότητα, ο επινοητής της δρ Φρεντ Πεσκατόρε ήταν ιατρικός διευθυντής στο Κέντρο του Ρόμπερτ Άτκινς, του «πατέρα» της ομώνυμης δίαιτας. Στους υποστηρικτές της συμπεριλαμβάνονται διασημότητες όπως η τραγουδίστρια, ηθοποιός και σκηνοθέτης Μπάρμπρα Στρέϊζαντ και ο σκηνοθέτης Στήβεν Σπήλμπεργκ.
Η δίαιτα Χάμπτονς ανήκει στις δίαιτες με πολύ λίγους υδατάνθρακες (όπως και η Άτκινς συνιστά ψωμί, ζυμαρικά κ.τ.λ. σε ελάχιστες ποσότητες), αλλά η διαφορά της με την Άτκινς είναι ότι ξεχωρίζει τα λίπη σε ωφέλιμα και σε επιζήμια και συνιστά ποια πρέπει κανείς να τρώει και ποια να αποφεύγει, ενώ προτείνει οργανικής καλλιέργειας τρόφιμα.
Τα «μυστικά συστατικά» της είναι ο φρέσκος σολομός και το λάδι από macadamia (είναι επίσης γνωστό και ως αυστραλιανό καρύδι), το οποίο είναι πανάκριβο (κοστίζει 25 λίρες το λίτρο) και συνιστάται αντί για ελαιόλαδο. Μία άλλη διαφορά με την Άτκινς είναι ότι συνιστά μη επεξεργασμένα τρόφιμα _ συνεπώς... όχι μπέικον που μπορούσε κανείς να τρώει με την Άτκινς.
Η γνώμη του ειδικού
«Από τη στιγμή που δεν τρώει κανείς επαρκείς ποσότητες υδατανθράκων, μοιραία θα τρώει περισσότερα ζωικά προϊόντα», σχολιάζει ο κ. Ζαμπέλας. «Αν αυτή η πρόσθετη ποσότητα είναι σολομός, μικρό το κακό, αλλά πόσοι μπορούν να τρώνε κάθε μέρα σολομό; Η δίαιτα αυτή συνιστά δίχως λόγο δραστικό περιορισμό των υδατανθράκων και προτείνει πολύ ακριβά "πιάτα", που περιορίζουν δραστικά τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν την οικονομική δυνατότητα να την ακολουθήσουν. Ας μην ξεχνάμε, τέλος, ότι οι υδατάνθρακες είναι η "τροφή" του εγκεφάλου και πως ό,τι κι αν λένε κάποιοι, τους έχουμε ανάγκη».

Η δίαιτα των παντζαριών
Το μυστικό της είναι να τρώει κανείς παντζάρια (βρασμένα, ψητά, στον ατμό, σε χυμό...) τρεις φορές την ημέρα. Ανά 100 γραμμάρια, το παντζάρι περιέχει σάκχαρα σε ποσοστό 6-10%, πρωτεΐνες κατά 1-2%, 10 χιλιοστά του γραμμαρίου (mg) βιταμίνη C και 36 θερμίδες. Περιέχει επίσης άφθονες φυτικές ίνες, καθόλου λίπη, κάλιο και μαγγάνιο. Επιπλέον, τα πράσινα φύλλα του περιέχουν ασβέστιο, βήτα-καρωτίνη και σίδηρο.
Οι υπέρμαχοί της υποστηρίζουν πως όχι μόνον τα παντζάρια είναι πολύ θρεπτικά, αλλά έχουν και αντικαρκινικές ουσίες, ενώ ο χυμός από τα φύλλα τους μαζί με χυμό καρώτου και μήλου δημιουργεί ένα ιδιαίτερα αναζωογονητικό κοκτέιλ.
Η γνώμη του ειδικού
«Οποιαδήποτε δίαιτα δίνει έμφαση σε ένα τρόφιμο πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία», επισημαίνει ο κ. Ζαμπέλας. «Ασφαλώς θα χάσει βάρος όποιος την ακολουθήσει, αλλά με εντελώς ανθυγιεινό τρόπο. Επειδή, εξ άλλου, είναι φοβερά μονότονη, το πιθανότερο είναι πως πολύ σύντομα θα την εγκαταλείψει και θα επανέλθει στην παλαιά του διατροφή. Η σωστή δίαιτα πρέπει να έχει ποικιλία, διότι κάθε τρόφιμο _ και ιδίως τα λαχανικά και τα φρούτα _ περιέχει μοναδικά θρεπτικά συστατικά».

Η δίαιτα της λαχανόσουπας
Η εν λόγω λαχανόσουπα είχε επινοηθεί την δεκαετία των '90 για να βοηθεί ασθενείς να αναρρώνουν έπειτα από μία χειρουργική επέμβαση, αλλά σύντομα έγινε ευρέως γνωστή, επειδή οι ασθενείς αδυνάτιζαν. Εκτός από λάχανο, η σούπα περιέχει κρεμμύδια, πράσινες πιπεριές, καρώτα, μανιτάρια, ντομάτες, σέλερι, αλάτι, πιπέρι κ.ά. (σε συγκεκριμένες ποσότητες).
Η δίαιτα διαρκεί 7 ημέρες, στη διάρκεια των οποίων πρέπει να τρώει κανείς μόνον την σούπα συν κάτι άλλο, με αυστηρή σειρά (λ.χ. την πρώτη μέρα τρώει σούπα και φρούτα, την δεύτερη σούπα και λαχανικά κ.τ.λ.). Αν θέλει κανείς να επαναλάβει τη δίαιτα, πρέπει να περάσουν δύο εβδομάδες πρώτα.
Η θεωρία πίσω της είναι ότι το λάχανο καίει τα λίπη, συνεπώς αν την ακολουθήσει κανείς για μία εβδομάδα και μετά αρχίσει μία άλλη δίαιτα, θα αδυνατίσει πιο εύκολα.
Η γνώμη του ειδικού
«Η περίεργη αυτή δίαιτα υπόσχεται απώλεια πέντε κιλών σε επτά ημέρες, επειδή λέει το λάχανο "καίει" τα λίπη. Είναι ο απόλυτος μύθος», τονίζει ο κ. Ζαμπέλας. «Είναι τόσο ανιαρή, που ο περισσότερος κόσμος ούτε την πρώτη εβδομάδα δεν μπορεί να αντέξει _ πόσο μάλλον να την επαναλάβει αργότερα. Είναι προφανές πως μακροπρόθεσμα δεν έχει να προσφέρει τίποτα στον σωστό έλεγχο του σωματικού βάρους».

Συνολική εκτίμηση
«Το πρόβλημα με τις δίαιτες της μόδας είναι ότι δεν ευνοούν το μακροχρόνιο αδυνάτισμα. Βραχυπρόθεσμα μπορεί να έχουν κάποιο αποτέλεσμα αλλά, επειδή είναι μονότονες και όχι ισορροπημένες, πολύ δύσκολα θα μπορέσει κανείς να τις ακολουθήσει για καιρό (κάτι που ούτως ή άλλως δεν συνιστάται, διότι μπορεί να υπάρξουν κίνδυνοι για την υγεία), με συνέπεια να ξαναπάρει όσα κιλά θα χάσει», λέει ο κ. Ζαμπέλας.

«Αυτό, όμως, είναι πολύ πιο επικίνδυνο για την υγεία από το να διατηρεί κανείς σταθερό για πάντα το υπερβάλλον βάρος του. Ο κόσμος πρέπει να αντιληφθεί πως η σωστή δίαιτα προϋποθέτει υπομονή, προσπάθεια, μόνιμη αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, περισσότερη κίνηση και _ πάνω απ' όλα _ ισορροπία στη διατροφή: να καταναλώνονται τρόφιμα από όλες τις ομάδες αλλά στις σωστές αναλογίες, με τα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά (λ.χ. δημητριακά ολικής αλέσεως για πρωινό, μακαρόνια, πατάτες, μαύρο ψωμί, τραχανά) να έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο».


tanea.gr

Επιστροφή στην αρχική σελίδα