Σύστημα Ηλεκτρονικής Παρακολούθησης Μαλλιακού & Σπερχειού

Λαμία 25-09-09
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Υποβλήθηκε για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ το Σύστημα Ηλεκτρονικής Παρακολούθησης Μαλλιακού & Σπερχειού για την πρόληψη περιβαλλοντικών καταστροφών προϋπολογισμού 1,35 εκατ. Ευρώ

Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας κ. Παντελή Σκλιά υποβλήθηκε για χρηματοδότηση το έργο «Ηλεκτρονικό Σύστημα Παρακολούθησης του Φυσικού Περιβάλλοντος του Μαλλιακού Κόλπου και του Σπερχειού Ποταμού και Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Καταστροφών» συνολικού προϋπολογισμού 1.350.000,00 Ευρώ, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» του ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα στον Άξονα «Αειφόρος ανάπτυξη και ποιότητα ζωής Στερεάς Ελλάδας», με διασφαλισμένους πόρους για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Πρόκειται για το σύστημα παρακολούθησης που αναλυτικά είχε παρουσιάσει ο Γενικός Γραμματέας της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στην Επιστημονική Ημερίδα για τον Μαλιακό Κόλπο της 27ης Απριλίου 2009 και το οποίο εντάσσονταν στη δέσμη μέτρων για την προστασία και τον έλεγχο του Μαλιακού κόλπου και του Σπερχειού ποταμού, για να είναι δυνατή στο μέλλον η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση παρόμοιων φαινομένων.
Το σύστημα αυτό όπως είχε εξηγήσει και δεσμευθεί για την υλοποίησή του ο κ. Σκλιάς διενεργεί συνεχή έλεγχο των ποιοτικών χαρακτηριστικών του νερού όπως και έλεγχο των χαρακτηριστικών της ιχθυοπανίδας και προβαίνει στην προειδοποίηση συναγερμού στις περιπτώσεις που οι κρίσιμες παράμετροι του συστήματος υποδηλώνουν επικείμενη περιβαλλοντική βλάβη.

Ωφελούμενος είναι ολόκληρος ο πληθυσμός της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και όχι μόνο, γιατί το έργο αφορά την ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης και διαχείρισης περιβαλλοντικών κινδύνων με δυνατότητα εφαρμογής σε εθνικό επίπεδο.
Ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας ανακοινώνοντας την υποβολή του αιτήματος για τη χρηματοδότηση του έργου για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ δήλωσε:
«Τον Απρίλιο του 2009 παρουσίασα σε επιστημονική εκδήλωση στη Λαμία την πρόταση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για ένα πρόγραμμα πρόληψης περιβαλλοντικών καταστροφών στο Μαλιακό Κόλπο και το Σπερχειό ποταμό.
Σήμερα, τον Σεπτέμβριο του 2009, είμαι στην ιδιαίτερα ευχάριστη θέση να ανακοινώνω τη διασφάλιση της χρηματοδότησης του προγράμματος αυτού με πόρους από το ΕΣΠΑ, ώστε οι περιβαλλοντικές καταστροφές να προλαμβάνονται ή όπου αυτό δεν είναι δυνατόν να εντοπίζονται εγκαίρως και να περιορίζεται η έκτασή τους.
Θέλω να ευχαριστήσω για την ολοκληρωμένη δουλειά που πραγματοποιήθηκε τους προηγούμενους πέντε μήνες τις Υπηρεσίες της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας καθώς και τα στελέχη του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) για την επιστημονική συνδρομή τους.

Ακόμη μια φορά η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας υλοποιεί τις δεσμεύσεις της, τηρώντας απαρέγκλιτα τις εξαγγελίες της, εφαρμόζοντας πιστά την Κυβερνητική πολιτική προς όφελος των πολιτών…»
Μετά το φαινόμενο του μαζικού θανάτου ψαριών που συνέβη την Άνοιξη του 2009 σαν αποτέλεσμα της τοξικής δράσης αυξημένων πληθυσμών φυτοπλαγκτονικών ειδών μετά από έντονη και αυξημένη εισροή φερτών υλών από το εκβολικό σύστημα του Σπερχειού ποταμού και τις σημαντικές αρνητικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή, προέκυψε η επιτακτική ανάγκη υλοποίησης έργου-προγράμματος παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων και εν γένει του οικοσυστήματος στην ευρύτερη περιοχή του Σπερχειού ποταμού και του Μαλιακού κόλπου. Τα αποτελέσματα του έργου θα οδηγήσουν στην δημιουργία ψηφιακού-ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης του περιβάλλοντος και έγκαιρης ειδοποίησης σε περίπτωση διατάραξης του οικοσυστήματος.
Στη συνέχεια παρατίθενται τα βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου και τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή του:

Για τη συστηματική διερεύνηση και διαπίστωση των συνθηκών που δημιουργούν τέτοια φαινόμενα, όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά και τη συστηματική και συνεχή παρακολούθηση των ανθρωπογενών πιέσεων στο Μαλιακό κόλπο, το εν λόγω έργο εισάγει την ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης των κύριων φυσικοχημικών και βιολογικών παραμέτρων του οικοσυστήματος του Μαλιακού κόλπου και του Σπερχειού ποταμού με στόχο την έγκαιρη διάγνωση των συνθηκών που αποτελούν προϋπόθεση ανάπτυξης φαινομένων ρύπανσης στο εν λόγω οικοσύστημα.

Με την ολοκλήρωση του έργου αυτού αναπτύσσεται ένα σημαντικό εργαλείο ηλεκτρονικής παρακολούθησης ποιότητας περιβάλλοντος παράκτιων περιοχών και έγκαιρης προειδοποίησης με χρησιμότητα και σε εθνικό επίπεδο. Στα πλαίσια αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου είναι:
· Ο προσδιορισμός του «κρίσιμου» ή των «κρίσιμων» περιβαλλοντικών παραμέτρων-προβλημάτων στο οικοσύστημα του Μαλιακού κόλπου με συλλογή δεδομένων, συνεχή παρακολούθηση και τεκμηρίωση στα πλαίσια και της Κοινοτικής Οδηγίας για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ).
· Η δημιουργία ψηφιακής βάσης δεδομένων με όλα τα χαρακτηριστικά των πηγών ρύπανσης του συστήματος Σπερχειός ποταμός – Μαλιακός κόλπος. Η βάση ενημερώνεται συνεχώς με στοιχεία από το έργο και άλλες πηγές.
· Η συνεχής και συστηματική παρακολούθηση (monitoring) της ποιότητας του υδάτινου οικοσυστήματος του Μαλιακού κόλπου και του Σπερχειού ποταμού και η εκτίμηση των πιθανών αλλαγών εξαιτίας ανθρωπογενών πιέσεων στη λεκάνη απορροής και στο παράκτιο περιβάλλον.
· Η συνεχής και επιστημονικά ακριβής και αξιόπιστη ενημέρωση των πολιτών με ψηφιακά μέσα για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και τις βιο-φυσικο-χημικές παραμέτρους στο σύστημα Σπερχειός ποταμός-Μαλιακός κόλπος με σκοπό την βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η προτεινόμενη μεθοδολογία περιλαμβάνει ολοκληρωμένο τηλεμετρικό σύστημα με σταθμούς-πλωτήρες στο Μαλιακό κόλπο και σταθερούς σταθμούς στο Σπερχειό ποταμό, οι οποίοι είναι εξοπλισμένοι με κατάλληλα όργανα μέτρησης των παρακολουθούμενων κρίσιμων παραμέτρων και μεταδίδουν τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σε ένα επιχειρησιακό κέντρο, όπου αποθηκεύονται, αναλύονται και αξιολογούνται. Παράλληλα αναπτύσσεται ένα υδροδυναμικό μοντέλο που περιλαμβάνει όλες τις σημαντικές διεργασίες, οι οποίες συμβαίνουν στο υδάτινο περιβάλλον και αυτές που επηρεάζουν το συγκεκριμένο σύστημα Μαλιακός – Σπερχειός, όπως επεξεργασμένα και μη αστικά λύματα, εισροές από ποτάμια – χείμαρρους, υδατοκαλλιέργειες, παράκτιες δραστηριότητες, κτλ.

Τα αποτελέσματα από τις συνεχείς μετρήσεις των παραμέτρων και η γενικότερη κατάσταση του παρακολουθούμενου οικοσυστήματος είναι διαθέσιμα διαδικτυακά με την δημιουργία ιστοσελίδας, για την καλύτερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Παράλληλα υπάρχει και σύστημα έγκαιρης διάγνωσης και ειδοποίησης σε περίπτωση που οι τιμές των παρακολουθούμενων παραμέτρων πλησιάζουν οι υπερβαίνουν τα κρίσιμα όρια που θα τεθούν.

Το αυτοματοποιημένο σύστημα πληροφόρησης καλύπτει όλη τη περιοχή του Σπερχειού ποταμού, των εκβολών του και του Μαλιακού κόλπου. Μετά την ολοκλήρωση του έργου το εν λόγω σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εθνικό επίπεδο για την έγκαιρη διάγνωση φυσικών καταστροφών σε παράκτια περιβάλλοντα και την αποτελεσματική διαχείρισή τους με τις ακόλουθες εφαρμογές:
· Παρακολούθηση, καταγραφή και εκτίμηση της ποιότητας του οικοσυστήματος του Μαλιακού κόλπου και των χωροχρονικών μεταβολών αυτής.
· Παρακολούθηση ποιότητας και ποσότητας νερού στη λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού.
· Δορυφορική τηλεπισκόπιση
· Χωροθέτηση, εγκατάσταση και λειτουργία τηλεμετρικών σταθμών παρακολούθησης και καταγραφής της ποιότητας και ποσότητας του νερού στη λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού
· Καταγραφή των χαρακτηριστικών των ανθρωπογενών πηγών επιβάρυνσης στη κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού και στο Μαλιακό κόλπο.
· Ανάπτυξη ειδικού λογισμικού σε περιβάλλον GIS με όλα τα χαρακτηριστικά των πηγών επιβάρυνσης (βάση δεδομένων)
· Δημιουργία έντυπου ενημερωτικού υλικού, δημοσιεύσεις και πραγματοποίηση ημερίδων.
· Δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Τα οφέλη που προκύπτουν για την τοπική κοινωνία και οικονομία είναι:
· Έγκαιρη προειδοποίηση για την αποφυγή φυσικών καταστροφών σχετικών με τη ρύπανση θαλάσσιων και εσωτερικών υδάτων.
· Παρακολούθηση της ποιότητας των θαλάσσιων και εσωτερικών υδάτων για τη πρόληψη και αποκατάσταση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από ρύπανση.
· Υποστήριξη συστήματος λήψης αποφάσεων διαχείρισης επικινδυνότητας και μείωσης των επιπτώσεων από φυσικές και περιβαλλοντικές καταστροφές
· Ορθολογικότερη διαχείριση υδάτινων πόρων και προστασία της πρωτογενούς παραγωγής (γεωργικές καλλιέργειες και αλιεία) και των φυσικών πόρων.
· Ακριβής, συνεχής και αποτελεσματική πληροφόρηση των πολιτών και ευαισθητοποίησή τους σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, στο οποίο δραστηριοποιούνται και από το οποίο εξαρτώνται.
· Ευαισθητοποίηση και συνεχής ενημέρωση επαγγελματικών ομάδων (αλιείς, γεωργοί, υδατοκαλλιεργητές, κ.α.) για τη προστασία και την ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων, από τους οποίους εξαρτώνται.

Επιστροφή στην αρχική σελίδα