29 Δεκεμβρίου 2008

Τα ήθη και τα έθιμα των γιορτών στον νομό μας

Παραμένουν ζωντανά μέσα στο χρόνο, όσο και αν η ζωή έχει αλλάξει.
Θυμίζουν στους πιο παλιούς και διδάσκουν στους νεότερους, άλλες εποχές περισσότερο δύσκολες αλλά και πιο ανθρώπινες. Τότε που το φως της γιορτής ενωνόταν με τη φλόγα της ψυχής και έλαμπε ακόμα πιο δυνατό, κυρίως από την ανάγκη των ανθρώπων να ζήσουν κάτι το ιδιαίτερο, το ξεχωριστό τούτες τις Άγιες ημέρες.
Ακόμα και σήμερα, κόντρα στους καιρούς κάποιοι κρατάνε ζωντανές τις παραδόσεις και τις μεταφέρουν από γενιά σε γενιά.
Ξεκινούσαν από τον τρόπο με τον οποίον θα σφάξουν τα γουρούνια και φτάνουν μέχρι το πάντρεμα της φωτιάς. Ξεκινούν από τα κάλαντα και φτάνουν μέχρι το βασιλόψωμο. Όμως οι ευχές για μια καλύτερη χρονιά, καλύτερη σοδειά και καλύτερη προκοπή είναι αυτές που κυριαρχούν σε κάθε έκφραση της παράδοσης.
Εκτός από τα κάλαντα που ακούγονται σε κάθε γωνιά της Ρούμελης διατηρούνται ακόμη ορισμένα από τα έθιμα που παραδοσιακά μεταφέρονται από γενεά σε γενεά και δίνουν ένα διαφορετικό χρώμα στις Άγιες τούτες μέρες.
Χοιροσφαγή: Στα ορεινά χωριά της δυτικής Φθιώτιδας είναι απίθανο να μη συναντήσουμε τουλάχιστον ένα χοίρο σε κάθε σπίτι. Ήταν πάντα θέμα αρχοντιάς, κοινωνικής και οικονομικής επιφάνειας.
Η προετοιμασία για τη σφαγή τους ξεκινά πολύ νωρίς αφού οι νοικοκυρές είναι υποχρεωμένες να βρουν πλέον γανωματή για να γανώσουν (να κασσιτερώσουν) τα οικιακά σκεύη που είναι αναγκαία για την χοιροσφαγή. Τώρα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι παρέες έγιναν μικρότερες και τα πράγματα έχουν περισσότερο απλοποιηθεί. Η χοιροσφαγή όμως παραμένει ολόκληρη τελετουργία αφού είναι απαραίτητο να υπάρχει φωτιά, κάρβουνο και λιβάνι και την ώρα της σφαγής η νοικοκυρά θα πρέπει να τα ρίξει πάνω στη σφαγή ενώ στο στόμα του χοίρου βάζουν ένα λεμόνι για να μένει ανοιχτό και να αερίζεται.
Όταν τελικά τελειώσουν τους χοίρους, ολόκληρη η γειτονιά ξεκινά ένα γλέντι ενώ την ίδια ώρα οι νοικοκυρές ξεκινούν να φτιάξουν τα λουκάνικα και τις "τσιγαρίθρες".
Το αρραβώνιασμα της φωτιάς: γίνεται ξημερώματα των Χριστουγέννων την ώρα που ο λαός την αποκαλεί "ανοιχτή ώρα". Η νοικοκυρά βάζει ένα μεγάλο ξύλο στο τζάκι και σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα ό,τι ζητήσεις - βεβαίως θα πρέπει να αφορά τα παιδιά και όχι τους παντρεμένους - μπορεί να γίνει. Αντίθετα το πάντρεμα της φωτιάς γίνεται τα ξημερώματα της πρωτοχρονιάς. Στο τζάκι μπαίνουν δύο μεγάλα ξύλα που φροντίζει ο νοικοκύρης να είναι ισομερή για να καίγονται το ίδιο. Σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα που δεν αλλάζει μόνο ημέρα, αλλά αλλάζει και χρόνος όποια ευχή η όποια κατάρα και αν κάνει ο άνθρωπος αυτή θα πιάσει τόπο λέει ο λαός. Τα συγκεκριμένα έθιμα τα συναντάμε σε πάρα πολλά σημεία της Ρούμελης ιδιαίτερα όμως στη δυτική Φθιώτιδα και στην ορεινή Δωρίδα.
Το βασιλόψωμο: Το όνομα του προσδιορίστηκε από την ημερομηνία κατανάλωσης. Τρώγεται ανήμερα του Αγίου Βασιλείου από όπου πήρε και το όνομα του. Εκτός από αλεύρι οι νοικοκυρές βάζουν μέσα ρεβίθι αλεσμένο, βασιλικό και νερό και πάνω του δημιουργούν διάφορα σχήματα και παραστάσεις είτε αυτές αφορούν την παραγωγή είτε την υγεία είτε την οικογένεια. Μετά το ψήσιμό του είναι έτοιμο να κοπεί, την ώρα του φαγητού, το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς. Παράλληλα με το βασιλόψωμο οι νοικοκυρές κάνουν και της Βασιλοκουλούρες.
ΑΠΕ

1 σχόλιο:

  1. δεν το λένε ρε φίλε χοιροσφαγή το λένε γουρνοχαρά, έτσι το ξέρω εγώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Γεια σου φίλε σχολιαστή
========================
Σε παρακαλώ γράψε την άποψη σου χωρίς να χρησιμοποιείς υβριστικούς ή υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς.

Δεν θέλω να σε τρομάξω, αλλά το ηλεκτρονικό σου ίχνος δεν είναι τόσο δυσδιάκριτο όσο νομίζεις, και ο ανώνυμος σχολιασμός παραμένει ανώνυμος μέχρι το όριο που σαφέστατα εγείρει θέμα συκοφαντικής δυσφήμισης προς άνθρωπο ή υβριστικού και υποτιμητικού μηνύματος.

Για να μην μακρηγορώ, τα ηλεκτρονικά ίχνη των σχολιαστών είναι στην διάθεση της κάθε αρχής που θα τα αναζητήσει, και τελικά είστε υπόλογοι σε αυτά που γράφετε εφόσον αυτά ξεφεύγουν από τα στενά όρια της κατάθεσης των απόψεων σας χωρίς να υβρίζετε και να προσβάλετε άλλους.

----------------------------
Οδηγίες
Γράψτε το σχόλιο σας, πληκτρολογήστε το νουμεράκι ή την φράση που βλέπετε, επιλέξτε την ταυτότητα που επιθυμείτε πχ ανώνυμος κάνοντας check στην ανάλογη επιλογή και στην συνέχεια κάντε click στο πορτοκαλί πλαίσιο για δημοσίευση.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Πρέπει να πληκτρολογήσετε υποχρεωτικά το νούμερο - κείμενο επαλήθευσης (Captcha) που βλέπετε κάτω από το σχόλιο σας, πριν την επιλογή της ταυτότητας σας, για να καταχωρηθεί το σχόλιο σας.